चावण्याची वाईट सवय मुलांना लागली आहे? ‘या’ पद्धतीने सोडवा सवय!

लहान मुलांना लागणाऱ्या वाईट सवयींपैकी एक सवय म्हणजे चावणे होय. काही मुले खूप रागीट असतात आणि राग आला की शरीराचा चावा घेतात. ही सवय पालकांसाठी सुद्धा खूप लज्जास्पद होऊन बसते कारण बाहेरील लोकं यामुळे मुलाला नावे ठेवतात आणि चांगल्या सवयी शिकवल्या नाही म्हणून पालकांनाच बोल लावतात. जर तुमच्या मुलाची सुद्धा अशीच सवय असेल आणि ती सवय सुटावी म्हणून तुम्ही त्याला मारत असला तर तुम्ही चुकीचा मार्ग वापरताय!

मारल्याने कोणतेच मुल लवकर सुधारत नाही. जर तुम्हाला तुमच्या मुलाची ही वाईट सवय दूर करायची असेल तर तुम्हाला काही वेगळ्या गोष्टी वापरून पहिल्या पाहिजेत. आज या लेखाच्या माध्यमातून आम्ही तुम्हाला त्याच गोष्टींबद्दल सागणार आहोत ज्या वापरून तुम्ही तुमच्या मुलाची चावा घेण्याची सवय मोडू शकता.

का चावतात मुले?

लहान मुले तेव्हाच चावा घेतात जेव्हा एखादी गोष्ट त्या ट्रिगर करते किंवा तसे करण्यास भाग पडते. लहान मुले आपल्या तोंडाने त्यांना काय वाटते ते सांगू शकत नाही किंवा भांडून वा मोठमोठ्याने ओरडून आपला राग व्यक्त करू शकत नाहीत. आपले हेच फ्रस्ट्रेशन दूर करण्यासाठी लहान मुले चावा घेतात. मोठ्या भावाकडून वा बहिणीकडून हवे असलेले खेळणे न मिळाल्यास सुद्धा मुले चावा घ्यायला मागे पुढे पाहत नाहीत. भूक लागल्यावर किंवा थकवा जाणवल्यावर सुद्धा लहान मुळे चावा घेतात. आई किंवा आपल्या आसपास असणाऱ्या व्यक्तीचे लक्ष आकर्षित करण्यासाठी सुद्धा लहान मुले चावा घेतात. दात यायला सुरुवात झाल्यावर देखील लहान मुले चावतात. या स्थितीमध्ये त्यांच्या हिरड्यांमध्ये वेदना होत असतात आणि चावल्याने त्यांना आराम मिळतो.

ही सवय नॉर्मल आहे का?

लहान मुले केवळ दुसऱ्यांनाच नाही तर स्वत:ला सुद्धा चावतात. दात आल्यावर किंवा खूप राग आल्यावर लहान मुले स्वत:ला चावू शकतात. अशा प्रकारची चावा घेण्याची सवय अनेक लहान मुलांमध्ये दिसून येते आणि ही एक नॉर्मल गोष्टच आहे. मुल जस जसे मोठे होते तस तशी त्याची ही सवय दूर होते. पण एका विशिष्ट वयापर्यंत सुद्धा बाळाची ही सवय सुटली नाही तर मात्र ही सवय सोडवण्यासाठी काही उपाय करणे गरजेचे होऊन बसते.

कशी सोडवावी ही सवय?

लहान मुलाने ज्या व्यक्तीला चावा घेतला आहे त्याच्या पासून मुलाला न ओरडता प्रेमाने दूर घेऊन जावे. त्याच्यावर अजिबात रागावू नये. इतर व्यक्तींसमोर लहान मुलांवर ओरडणे अजिबात चांगली गोष्ट नाही. पालकांनी अशा वेळी शरमेची भावना निर्माण होऊ देऊ नये. कारण लहान मुल अजाण असते आणि त्याला आपण जे करतो ते योग्य की अयोग्य याची जाणीव नसते. अनेकदा लहान मुले एकच गोष्ट वारंवार ट्रिगर होत असल्यास चावा घेतात. तुम्ही तो ट्रिगर पॉइंट ओळखला पाहिजे. आणि त्या गोष्टीपासून लहान मुलाला शक्य तितके दूर ठेवावे.

कशी घालावी समजूत?

पालकांनी लहान मुलांना कोणतीही गोष्ट प्रेमानेच समजवावी. या सवयीचे दुष्परिणाम त्याला सांगावे. असे केल्याने त्याला कोणी जवळ घेणार नाही, त्याचे लाड करणार नाही, त्याला खाऊ आणि खेळणी देणार नाही अशी भीती त्याच्या मनात भरवावी. अर्थात हे त्या मुलांसाठी आहे ज्यांना बोलता येत नाही पण बोललेले सगळे कळते. अशा मुलांना तुम्ही काय चूक आणि काय बरोबर हे पटवून देऊ शकता. ही सवय मुल बोलायला लागल्या बरोबर हळूहळू निघून जाते. कारण बोलायला लागल्यावर त्याला आपला राग आणि भावना व्यक्त करण्याचे माध्यम मिळते. लहान मुलांना दात आले असल्यास आणि म्हणून तो चावत असल्यास त्याला टीथिंग टॉय द्यावे. हे चावून त्याला होणाऱ्या वेदना कमी होतील आणि आराम मिळेल.

विशिष्ट वयानंतर काय करावे?

जर मुल सजाण होऊन देखील त्याची चावा घेण्याची सवय सुटत नसेल तर तुम्ही प्रोफेशनल हेल्प अवश्य घेतली पाहिजे. मुलामध्ये काही मानसिक वा अन्य समस्या आहे का त्याचा शोध लावला पाहिजे. कारण वेळीच समस्या कळली तर त्यावर वेळीच उपचार करणे सोपे होऊ शकते. अशावेळी मुलांना सतत समजावून, जवळ घेऊन प्रेमाने गोष्टी सांगाव्यात. मारझोड करण्यापेक्षा प्रेमाने सांगितलेली गोष्ट लहान मुले लवकर ऐकतात.